Τι χρειάζονται τα παιδιά, όταν οι γονείς τους χωρίζουν;

Ιωάννα Ρεϊζοπούλου, Ψυχολόγος, Μ.Sc & Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια

Τα τελευταία χρόνια τα διαζύγια έχουν αυξηθεί πολύ και γράφονται πολλά σχετικά με τις επιπτώσεις του στη ζωή των παιδιών στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Ωστόσο, με κατάλληλους χειρισμούς, μπορεί να έχει την λιγότερη δυνατή αρνητική επίδραση στις παιδικές ψυχές, εφόσον οι γονείς καταφέρουν να λάβουν υπόψη τις παρακάτω επιθυμίες των παιδιών τους.

Ποιες είναι οι 4 επιθυμίες των παιδιών, όταν οι γονείς τους χωρίζουν;

1. Τα παιδιά πρέπει να έχουν την δυνατότητα ελεύθερης επικοινωνίας και με τους δυο γονείς τους.

Τα παιδιά δικαιούνται να έχουν καθημερινή επαφή και με τον γονέα που ζει σε άλλο σπίτι. Να ζουν σε τέτοιες συνθήκες, όπου μπορούν να εκφράζουν την αγάπη και την λαχτάρα τους για τον απομακρυσμένο γονέα. Τα παιδιά δεν θα πρέπει να αναγκάζονται να διαλέξουν ανάμεσα στους γονείς τους, καθώς αγαπούν εξίσου και τους δυο γονείς τους. Ο γονέας που μένει μαζί με τα παιδιά, θα πρέπει να ενθαρρύνει την επαφή με τον άλλον γονέα και σε καμιά περίπτωση να μην σαμποτάρει αυτή την επαφή με ακατάλληλους χειρισμούς (π.χ. βάζοντας φραγή σε κλήσεις/ να λέει ψέματα/ να επικρίνει τον απόντα γονέα κ.α.).

Όταν ο γονέας βρίσκεται μακριά;

Στην περίπτωση που ο ένας γονέας βρίσκεται μακριά, ισχύουν τα παραπάνω ίσως με ακόμη πιο εμφατικό τρόπο. Θα πρέπει να βρίσκει ο απών γονέας εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας με τα παιδιά του (βιντεοκλήσεις, κάρτες, εκπλήξεις), ώστε έμπρακτα, με εκδηλώσεις αγάπης, να δηλώνει καθημερινά την παρουσία στην ζωή των παιδιών και το γνήσιο ενδιαφέρον του. Σε καμιά περίπτωση δεν ενδείκνυται να προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τα υλικά αγαθά ως υποκατάστατα της αγάπης του. Ζητούμενο είναι να διατηρήσει ένα ασφαλή συναισθηματικό δεσμό με τα παιδιά του.

Όταν ένας γονέας αρνείται να έχει επαφή με τα παιδιά του;

Αυτή η συνθήκη μπορεί να είναι ιδιαίτερα πληγωτική για τα παιδιά και χρειάζεται από τον άλλον, εναπομείναντα γονέα ψυχικό σθένος για να θωρακίσει το παιδί και να του εξηγήσει ότι αυτή η γονεϊκή απουσία, δεν σχετίζεται με το ίδιο το παιδί, ώστε να το ανακουφίσει από τυχόν αρνητικές σκέψεις. Αναμφίβολα η αναγνώριση των συναισθημάτων των παιδιών μέσω της ενεργητικής ακρόασης είναι χρήσιμη.

2. Συνέπεια και Σταθερότητα για ένα αποτελεσματικό σχέδιο ανατροφής των παιδιών

Ο απών γονέας να ανταποκρίνεται με συνέπεια στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα επισκέψεων προς το παιδί και να ειδοποιεί έγκαιρα για τυχόν αλλαγές τον άλλον σύντροφο.

Αλλαγές στο πρόγραμμα επισκέψεων και διακοπών, θα πρέπει να συζητούνται μεταξύ των πρώην συντρόφων και όχι μεταξύ γονέα και παιδιού. Στην περίπτωση των εφήβων, είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη και η γνώμη τους, για να έχουν μια αίσθηση ελέγχου στο πρόγραμμα τους.

Θα ήταν βοηθητικό για τα παιδιά να τηρούνται παρόμοιοι κανόνες και στα δυο σπιτικά, ώστε να υπάρχει μια σταθερότητα και προβλεψιμότητα στην καθημερινή ζωή τους, ως προς καθημερινά θέματα όπως διατροφικές συνήθειες, ωράριο ύπνου, σχολική φοίτηση και υποχρεώσεις, διασκέδαση, ιατρικά θέματα κ.α. Οι κοινοί κανόνες και αξίες προσδίδουν αίσθημα ασφάλειας στα παιδιά και αποφεύγονται προβλήματα συμπεριφοράς ή παλινδρομήσεις των παιδιών.

 3. Ενεργητική Συμμετοχή και ποιοτική παρουσία των γονέων στην ζωή των παιδιών τους

Τα παιδιά χρειάζονται και τους δυο γονείς παρόντες στην καθημερινότητα τους αλλά και σε σημαντικά γεγονότα όπως πρώτη μέρα στο σχολείο, γενέθλια, μια παράσταση, ένας σημαντικός αγώνας, ενημέρωση σχολείου κ.α. Η αμέριστη προσοχή, ο θαυμασμός κι η αποδοχή και των δυο γονέων, είναι σημαντικά για την εδραίωση στενής σχέσης και με τους δυο γονείς, καθώς και για την καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης των παιδιών.

4. Βελτίωση της Επικοινωνίας ανάμεσα στους γονείς

Οι πρώην σύντροφοι πρέπει να βρίσκουν αποτελεσματικούς τρόπους επικοινωνίας μέσα από την συνεργασία, τον σεβασμό και την ευελιξία για να συναποφασίζουν για θέματα που αφορούν τα παιδιά τους. Μέσα από τον εποικοδομητικό διάλογο και την μέθοδο επίλυσης προβλημάτων, αναζητούν κοινά αποδεκτές λύσεις σε καθημερινά ζητήματα.

Η διατήρηση ικανοποιητικών σχέσεων συνεργασίας, μεταξύ των πρώην συντρόφων, αποτελεί         προστατευτικό παράγοντα για την ψυχική ισορροπία όλων των εμπλεκόμενων μελών και μειώνει τις αρνητικές επιπτώσεις του διαζυγίου για μικρούς και μεγάλους.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς- διαζευγμένοι πλέον σύντροφοι για την ευημερία των παιδιών τους;

• Είναι σημαντικό, οι γονείς να διαβεβαιώνουν τα παιδιά ότι δεν είναι εκείνα υπεύθυνα για τον χωρισμό.
• Να τα διαβεβαιώνουν ότι συνεχίζουν να είναι οι γονείς τους, που τα αγαπούν και τα φροντίζουν, διαχωρίζοντας τον γονεϊκό από το συντροφικό ρόλο.
• Να τα διαβεβαιώνουν για την διατήρηση ορισμένων κοινών συνηθειών και στα δυο σπιτικά.
• Οι γονείς στην προσπάθεια προσαρμογής στην νέα κατάσταση, πρέπει να αφιερώνουν περισσότερο -ποσοτικό και ποιοτικό- χρόνο στα παιδιά τους
• Οι πρώην σύντροφοι, παραμένουν αφοσιωμένοι στον γονεϊκό τους ρόλο, παρά την διάλυση της συντροφικής τους σχέσεις, ώστε να μειώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις του χωρισμού, καθώς προσαρμόζονται σε μια νέα κανονικότητα!

Τέλος, είναι σημαντικό οι δυο σύντροφοι να λάβουν ατομική υποστήριξη για την διαχείριση των προσωπικών τους θεμάτων, αναζητώντας ψυχολόγο/ ψυχοθεραπευτή, σε ένα πλαίσιο αυτοφροντίδας και αυτοβελτίωσης, καθώς και οι δυο ενδεχομένως να βιώνουν δύσκολα συναισθήματα ( ματαίωσης, θυμού, θλίψης, απογοήτευσης, κ.α.). Αν αυτά τα συναισθήματα δεν εκφραστούν σε ένα κατάλληλο πλαίσιο, παρεμποδίζεται η γονεϊκή τους επάρκεια.

• Ιωάννα Ρεϊζοπούλου, Ψυχολόγος, Μ.Sc & Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
• τηλέφωνο επικοινωνίας: 6936595114
• https://reizopouloupsychologist.gr/

Βιβλιογραφικές Πηγές:

• Ε. Σταύρου & Σ.Μ. Χριστογιώργος: «Διαζύγιο» στο συλλογικό βιβλίο: «Εισαγωγή στην Παιδοψυχιατρική» επιμέλεια Γ. Τσιάντης, Εκδόσεις Καστανιώτη
• Martin Herbert, «Χωρισμός και Διαζύγιο», Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
• Δρ. Sal Severe, “Πως να συμπεριφέρεστε σωστά», Εκδόσεις Πατάκη
• Λάνσκι Βίκυ , «Αντιμετωπίζοντας το παιδί μετά το διαζύγιο», Εκδόσεις Αναστασιάδη

Παραθέτουμε εδώ ένα καταπληκτικό άρθρο:

Όχι ο γιος μου.

Στα σεμινάρια που κάνω, ρωτάω πάντα τους γονείς ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι τους φόβοι σχετικά με το σεξ και τα παιδιά τους. Σχεδόν όλοι οι γονείς κοριτσιών ανησυχούν για την σεξουαλική παρενόχληση και για το τι μπορούν να κάνουν ώστε η κόρη τους να μη γίνει θύμα. Σχεδόν όλοι οι γονείς αγοριών δεν ανησυχούν για το τι μπορούν να κάνουν ώστε ο γιος τους να μην γίνει εν δυνάμει θύτης.

Μπορώ να σας πω πως σαν μητέρα αγοριών, αυτός είναι ένας απο τους μεγαλύτερους φόβους μου.

Επειδή για κάθε ένα κορίτσι που έχει δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση απο κάποιο αγόρι, υπάρχει ένα αγόρι που έχει πράξει μια σεξουαλική παρενόχληση προς ένα κορίτσι. Κανείς δεν θέλει να σκεφτεί ότι ο γιος του θα μπορούσε να είναι αυτό το άτομο. Και φυσικά κανείς δεν θέλει να μιλήσει για το πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα αγόρια μας ώστε να μην γίνουν αυτό το άτομο.

Εγώ όμως θέλω.

Αυτά εδώ είναι κάποια πράγματα που προσπαθώ να περάσω στους γιους μου.

(Τα παιδιά μου είναι ευλογημένα με πολλά σημαντικά ανδρικά πρότυπα στην διάρκεια της ζωής τους και θα μπορούσα να μιλάω για τις ώρες για το πόσο σημαντικος είναι ο ανδρικός ρόλος ως μέντορας στην ζωή ενός αγοριού.)
Αυτή η συζήτηση όμως έχει να κάνει με το τι μπορεί να κάνει κάθε γονιός, ειδικά οι μητέρες, άμεσα στο τώρα.

ΆΓΓΙΖΕΤΕ ΤΟΥΣ

Δεν αγγίζουμε τ’αγόρια αρκετά. Κυνηγιόμαστε μαζί τους, παλεύουμε μαζί τους και σε κάποιο σημείο απλά σταματάμε να τα αγγίζουμε με τρυφερό τρόπο. Συνήθως αυτό ορίζεται κάπου στην εφηβεία. Μην με παρεξηγήσετε. Ξέρω απο πρώτο χέρι πόσο δύσκολο είναι να κάνεις “αγκαλίτσες” μ’ένα ευερέθιστο γεμάτο ορμόνες έφηβο. Αυτή είναι η στιγμή που το χρειάζονται περισσότερο όμως. Χρειάζεται να τους γνωρίσουμε την χαρά, την ομορφιά, την άνεση, την απελευθέρωση του να βρεθούν μέσα σ’ένα τρυφερό χάδι. Χρειάζεται να τους μάθουμε πως μπορεί να συμβεί αυτό, ώστε να μπορούν κι οι ίδιοι να το προσφέρουν στο μέλλον.

ΔΙΑΤΗΡΕΙΣΤΕ ΕΝΑΝ ΚΩΔΙΚΑ ΗΘΙΚΗΣ.

Όλα τα παιδιά έχουν ανάγκη να γνωρίζουν τους κανόνες. Τα αγόρια μας χρειάζονται να έρθουν κοντά με την ιδέα οτι τα ίδια, είναι βαθιά στον πυρήνα τους, καλά κι αξιοπρεπή. Κι ικανά κι άξια. Και πάνω απ’όλα οτι ανήκουν κάπου. Ανήκουν σε μια οικογένεια. Όπως ακριβώς όταν είσαι μέρος ενός συνόλου χρειάζεται να λειτουργείς μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο συμπεριφοράς έτσι και στην οικογένεια. Ένας κώδικας ηθικής μπορεί πάντα να οριστεί απο εσάς, το καλύτερο όμως είναι όταν προκύτει απο ολόκληρη την οικογένεια συλλογικά.

Κάποια σημεία του κώδικα ηθικής της δικής μας οικογένειας είναι:

*Το σπίτι είναι ένα ασφαλές μέρος για όλους μας.
*Ποτέ δεν αγγίζουμε ο ένας τον άλλον με βία.
*Αγωνιζόμαστε δίκαια και με σεβασμό.
*Δεν ντροπιάζουμε κανέναν και τιμάμε τα λάθη.
*Αναλαμβάνουμε την ευθύνη για ότι είναι δικό μας. Πράξεις, λέξεις, κορμί, υπάρχοντα.

ΚΑΛΕΣΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ ΤΟΥΣ.

Για τον οποιοσδήποτε έχει πατήσει το πόδι του στο σπίτι μας ποτέ ήταν αναγκαίο να τηρήσει αυτόν τον κώδικα επίσης. Κι αν δεν το πράξουν ή δεν το θέλουν είναι στο χέρι μου να τους βοηθήσω να το κάνουν. Μη φοβηθείτε να το καταδείξετε και στους φίλους του γιου σας που η συμπεριφορά τους δεν είναι αρκετά καλή. Ο γιος σας θα χρειαστεί να το κάνει αυτό αρκετές φορές στο μέλλον. (Ένας Θεός ξέρει σε πόσες άθλιες συμπεριφορές θα γίνει μάρτυρας μεγαλώνοντας τις οποίες θα χρειαστεί να τις κατανομάσει και να τις αποσυνθέσει.) Οπότε κι έχει ανάγκη να το δει να συμβαίνει στην πράξη για να κατανοήσει πως θα το κάνει και ο ίδιος μελλοντικά. Η δυνατή παρουσία μας, πλαι στα παιδιά μας είναι κάτι το τόσο σημαντικό στην εποχή που ζούμε, ώστε να καταφέρουμε τελικά ν’αλλάξουμε τις παγιωμένες κοινωνικές νόρμες των φύλλων.

ΜΑΘΕΤΕ ΤΟΥΣ ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΖΟΥΝ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥΣ.

Μαθαίνουμε στις κόρες μας πως να φτιάχνουν τα μαλλιά τους, το μακιγιάζ τους, τα νύχια τους. Τους αγοράζουμε καλλυντικά και τις ενθαρρύνουμε να αυτοφροντίζονται μέσα απο αυτά και υπο την επιρροή των αποδεκτών προτύπων ομορφιάς. (Σημείωση: δεν μου αρέσει καθόλου ως μορφή αυτοφροντίδας για τα κορίτσια μας αλλά είναι άλλη συζήτηση). Δυστυχώς όμως αγνοούμε αληθινές μορφές αυτοφροντίδας των αγοριών μας. Μπορείτε να τους μάθετε την χαρά της φροντίδας του κορμιού τους, την χαρά να τροφοδοτούν αυτό το κορμί με θρεπτικό φαγητό, να του επιτρέπουν να έχει την ξεκούραση που χρειάζεται. Να το φροντίζουν και με μασαζ και με χαλαρωτικά μπάνια και με ασκήσεις γιογκα. Γιατ ί αυτό; Επειδή ένας νέος που γνωρίζει πόσο καλά μπορεί να νιώσει μέσα στο σώμα του, είναι πιο πιθανό να γίνει ένας συνειδητοποιημένος, τρυφερός εραστής που τον ενδιαφέρει η κοινή απόλαυση με την σύντροφο του. Επίσης επειδή αν το γνωρίζει είναι περισσότερο πιθανό ν’αποφύγει εξαρτήσεις που επηρεάζουν το κορμί του όπως το αλκοολ και τα ναρκωτικά.

ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΘΥΜΟΥ ΤΟΥΣ

Όλοι θυμώνουμε και πρόκειται για ένα έντονο συναίσθημα όταν πρέπει να το αντιμετωπίσει κανείς. Χρειάζεται όμως να πάψουμε να φοβόμαστε τον θυμό και χρειάζεται ν’αρχίσουμε να δείχνουμε στους νέους μας πως μπορούν να εξωτερικεύουν τον θυμό τους με ασφαλείς τρόπους. Τρόπους οι οποίοι μπορούν να τους βοηθήσουν να μάθουν κι όχι να βλάψουν. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε για εκείνους τον χώρο και τον τρόπο μέσα στον οποίο θα μπορέσουν να εκφράσουν τον θυμό τους. Να τιμήσουν το γεγονός οτι πρόκειται για ενα αληθινό κι αυθεντικό συναίσθημα σημαντικής αξίας. Ένα συναίσθημα το οποίο έχει θετικά να προσφέρει επίσης. Ο υγιής θυμός γεννάει την αλλαγή, ευνοεί την αντίσταση, μας κάνει να προχωράμε. Χρειάζεται όμως πρώτα να το αναγνωρίσουμε. Να το βιώσουμε και μετά να το χρησιμοποιήσουμε. Σταματήστε να λέτε στα αγόρια σας να ηρεμήσουν και δώστε τους εκείνο τον χώρο όπου μπορούν να κρατήσουν τον θυμό τους, όπου μπορούν να τον διαχειριστούν.

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΗΣΤΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΜΙΝΤΙΑ ΠΛΑΙ ΤΟΥΣ.

Τα ΜΜΕ έχουν τόσο πολλά για τα οποία χρειάζεται να λογοδοτήσουν. Μέσα σε αυτά είναι και για το πως έχει σχηματιστεί η εικόνα που έχουμε για τις γυναίκες σήμερα. Η υπερσεξουαλοποίηση των γυναικών είναι πολυ συχνά ο πυρήνας ταινιών και διαφημίσεων. Είναι τόσο υψίστης σημασίας να περάσουμε μαζί με τα παιδιά μας αυτόν τον χρόνο που χρειάζεται(επίπονο πολλές φορές) παρακολουθόντας τα μίντια ώστε να τους βοηθήσουμε να δουν πραγματικά τι συμβαίνει. Βοηθήστε τους γιους σας να αναρωτηθούν και να μάθουν να αμφιβάλουν για τον τρόπο όπου η σεξουαλικότητα, οι ρόλοι των φύλων, οι σχέσεις παρουσιάζονται. Να αναρωτηθούν για την ηθική πίσω απ’όλα αυτά και για το αν ταιριάζουν με τις δικές τους προσωπικές αντιλήψεις κι αν επίσης ταιριάζουν με την ηθική του σπιτιού σας. Είναι η βάση για το πως το παιδί σας θα αντιμετωπίσει αργότερα την πορνογραφία. Είναι σημαντικό πάνω απ’όλα να μεγαλώσετε ανθρώπους με κριτική σκέψη.

ΔΕΙΞΤΕ ΤΟΥΣ ΠΟΙΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΣΤΕ.

Η χειρότερη συμβουλή που μου δόθηκε ποτέ ήταν να μην δείξω στα παιδιά μου την συναισθηματική/ευάλωτη πλευρά μου. Ευτυχώς την αγνόησα παντελώς αυτην την συμβουλή. Τα παιδιά μου με έχουν δει διαλυμένη, μ’έχουν δει τρελά ερωτευμένη, μ’έχουν δει να ντρέπομαι για τις πράξεις μου. Μ’έχουν δει να παλεύω με άντρες δύο φορές στο μέγεθος μου σε διαγωνισμό και μ’έχουν δει να φρικάρω μόνο με το να αγγίζω ένα μικροσκοπικό σκουλήκι. Με έχουν δει να δουλεύω σκληρά για κάτι που πιστέυω, μ’έχουν δει να προσφέρω χωρίς δεύτερη σκέψη, μ’έχουν δει να σπάει η καρδιά μου απο την θλίψη και μ’έχουν δει να σπάει η καρδιά μου απο χαρά.

Κι απ’όλα αυτά έχουν μάθει, πως μια γυναίκα είναι κάτι το καταπληκτικό.
Ένα πολυπρόσωπο, βαθιά άγριο, συναισθηματικό, δυνατό, ικανό, ευαίσθητο, όμορφο πλάσμα.
Ένα πλάσμα που αξίζει τον σεβασμό, την αναγνώριση, την φροντίδα, την αγάπη, την προσοχή και πάνω απ’όλα την ασφάλεια του. Και γνωρίζουν χωρίς καμία αμφιβολία οτι είναι αρκετά άντρες για να προσφέρουν ακριβώς όλα αυτά.

Lily Isobella.

πηγή