O όρος Αυτισμός προέρχεται από την λέξη Εαυτισμός και σημαίνει "κλεισμένος στον εαυτό του", σε μια σιωπή που κραυγάζει από ΑΓΧΟΣ.
Ο Αυτισμός, η σοβαρότερη μορφή των Διαταραχών Επικοινωνίας, που αποκλείει το παιδί από το περιβάλλον του και το καθιστά 'κωφό' και 'τυφλό' στα γύρω του ερεθίσματα, ανήκει στις Βαρύτατες διαταραχές της Εξέλιξης.
Στην Ευρώπη των 375.000.000 κατοίκων, υπολογίζεται ότι το 1.000.000 περίπου ανήκει στην κατηγορία αυτή. Ο Αυτισμός δεν θεραπεύεται. Ένα αυτιστικό παιδί θα γίνει αυτιστικός ενήλικας.Ο Αυτισμός έχει τεράστιες επιπτώσεις, ψυχο-κοινωνικο-οικονομικές σε ατομικό - οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο.
Ο Αυτισμός εμφανίζεται στην πρώιμη παιδική ηλικία (στους πρώτους 30 μήνες της ζωής). Η συχνότητα του είναι 1: 10.000 γεννήσεις. Όταν συνυπάρχει με σύνδρομα είναι 1: 1 .000, όπως και στα κωφά παιδιά.Τα αγόρια προσβάλλονται περισσότερο από τα κορίτσια 4:1.
Τα κορίτσια νοσούν πιο σοβαρά. Τα αυτιστικά άτομα έχουν κανονική διάρκεια ζωής. Ο Αυτισμός είναι σύνδρομο.
Που οφείλεται ο Αυτισμός;
Είναι το αποτέλεσμα μιας νευρολογικής διαταραχής που επηρεάζει την λειτουργία του εγκεφάλου και σαν αποτέλεσμα τους διάφορους τομείς της ανάπτυξης, κατά έναν ασταθή και ακανόνιστο τρόπο.
Ο Αυτισμός αφορά ασθενείς με κοινά κλινικά χαρακτηριστικά και διαταραχές της εξέλιξης, στους οποίους οι αιτίες μπορούν να είναι διαφορετικές ή και άγνωστες, να ποικίλλουν από άτομο σε άτομο ή και να συνυπάρχουν. Έτσι κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Δεν υπάρχει αιτία αλλά αλυσίδα αιτιών που θέτουν το μωρό σε κίνδυνο. Κάθε μία από αυτές μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου σε μία γόνιμη στιγμή της κύησης ή της ανάπτυξης, με αποτέλεσμα, την ελαττωματική 'καλωδίωση' του εγκεφάλου και συνέπεια την ανικανότητα του παιδιού να συλλάβει γνωστικά τον κόσμο όπως όλοι μας, και να τον δημιουργήσει με ένα σωστό κωδικοποιημένο και συμβολικό τρόπο. Ιδιαίτερα, θίγονται οι σχέσεις του παιδιού με το κοινωνικό περιβάλλον, το παιχνίδι του, οι αντιδράσεις του σε ακουστικά ή οπτικά ερεθίσματα, στον πόνο, στον τρόπο που κρατά το σώμα του.
Βασικά θίγεται ο τομέας της Επικοινωνίας, προλεκτικής και λεκτικής. Το αυτιστικό παιδί κλεισμένο ερμητικά στον εαυτό του, γίνεται ανίκανο να μιμείται, να επικοινωνεί με νεύμα ή με την ομιλία.
Πρώιμες ενδείξεις Αυτισμού
Αδιαφορία σε ακουστικά ή οπτικά ερεθίσματα
Τα μωρά είναι πάρα πολύ ήρεμα ή πάρα πολύ ανήσυχα
Διαταραχές ύπνου και σίτισης
Μωρά που δεν προσαρμόζονται στην αγκαλιά
Παράξενα παιχνίδια με τα χέρια
Στερεότυπες κινήσεις σώματος
Παράξενα παιχνίδια με τα αντικείμενα
Αδιαφορία για τα άτομα που το περιβάλλουν, ή ενδιαφέρον για το φως, τη μουσική Μωρά παθητικά ή υπερτονικά
Στους 8 μήνες δεν κατανοούν, δεν δείχνουν με το δάχτυλο
Συχνά παρουσιάζουν αυτοεπιθετικότητα
Απουσία ομιλίας ή της εξέλιξης της, ή ηχολαλητική ή και παλινδρόμηση
Γενικά σοβαρές διαταραχές της επικοινωνίας.
Ο Αυτισμός:
στην Λανθάνουσα φάση
στην Εφηβεία
στην Ενηλικίωση
Σχολική ηλικία
Σχετική βελτίωση των διαταραχών συμπεριφοράς,ιδιαίτερα της υπερκινητικότητας Απόκτηση ορισμένων γνώσεων
Αντίδραση σε αλλαγές (χώρου, προσώπων, αντικειμένων)
Οι ήπιες μορφές μοιάζουν με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες
Εφηβεία
Αρνητική συμπεριφορά ή απάθεια
Έντονη σεξουαλική συμπεριφορά
Επιληπτικές κρίσεις (30%)
Ενηλικίωση
Η πλειοψηφία των αυτιστικών παιδιών γίνονται Αυτιστικοί Ενήλικες
Στο 70% συνυπάρχει πνευματική καθυστέρηση.
Σε μικρό ποσοστό έχουν φυσιολογική νοημοσύνη ή παρουσιάζουν εξειδικευμένες ικανότητες π.χ. μουσική, ζωγραφική.
Κριτήρια Διάγνωσης του Αυτισμού
Ο Αυτισμός είναι σύνδρομο. Είναι το αποτέλεσμα αρκετών διαφορετικών διαταραχών που περιλαμβάνουν ταυτόχρονα κοινωνικά, γλωσσικά και νευρολογικά προβλήματα.
Σύμφωνα με τα διεθνή κριτήρια του D.S.M III ή της I.C.D-10 ο αυτισμός ανήκει στις ΣΟΒΑΡΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ (Ρ.D.D) όπως τα σύνδρομα Rett ή Asperger.
Χαρακτηρίζεται από:
- δυσκολίες στις κοινωνικές σχέσεις
- δυσκολίες στην ανάπτυξη της φαντασίας και του παιχνιδιού
- δυσκολίες στην ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ λεκτική και μη λεκτική.
Επίσης συνυπάρχουν :
- παράξενες συμπεριφορές
- διαταραχές προσοχής
- διαταραχές μυϊκού τόνου
- διαταραχές αισθητηριακής αντίληψης
βλέπουν αλλά δεν κοιτάζουν
ακούν συνήθως αλλά συμπεριφέροντε σαν κωφά.
Ο Αυτισμός ΔΙΑΦΕΡΕΙ από:
- την πνευματική καθυστέρηση
- τις ειδικές διαταραχές της εξέλιξης
- την παιδική ψύχωση ή σχιζοφρένεια
Ο Αυτισμός μπορεί να ΣΥΝΥΠΑΡΧΕΙ με:
- την φαινυλκετονουρία
- την οζώδη σκλήρυνση
- τις λοιμώξεις ή εγκεφαλίτιδες από ιούς
- το σύνδρομο του Landau-Kleffner
- το σύνδρομο του Wilian
- το σύνδρομο του Angelman
- το σύνδρομο του Prader-Wili
- το σύνδρομο του Tourette.
Πιθανά Αίτια του Αυτισμού
- διαταραχές του μεταβολισμού των εγκεφαλικών
- κυττάρων (αύξηση της γλυκόζης)
βιοχημικές διαταραχές σε επίπεδα νευροδιαβιβαστών (ντοπαμίνης και παράγωγων, ιδιαίτερα της σεροτονίνης) - μειωμένη κυκλοφορία αίματος σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου (αριστερά)
- δυσλειτουργία της παρεγκεφαλίδας, της μετωπιαίας ή προμετωττιαίας περιοχής
- τραυματισμοί εγκεφάλου, ανοξία ενδοκρινολογικά αίτια (αύξηση τεστοστερόνης) ιοί όπως έρπης, της ερυθράς, κυτταρομεγαλοιός
- γενετικά αίτια -χρωμοσωμικές ατυπίες (εύθραυστο χ)
- δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος (ευαισθησία σε μολύνσεις π.χ. μύκητες, candida, albicans, κλωστοβακτηρίδια)
- δυσαπορόφηοη τροφίμων, έλλειψη ενζύμων
παραγωγή τοξικών ουσιών από μύκητες στο έντερο,όπως της καζείνης και γλουτείνης.
-
- Η κληρονομικότητα παίζει κάποιο ρόλο
- Προγεννητική διάγνωση δεν είναι δυνατή έως σήμερα
- Το αυτιστικό παιδί θα γίνει αυτιστικός ενήλικας
- Έχει τεράστια σημασία η ΄Εγκαιρη Διάγνωση του Αυτισμού και
- η Έγκαιρη ΕΙΔΙΚΗ Εκπαιδευτική Αντιμετώπιση.
- φαρμακευτική: Μόνο συμπωματική
- διατροφικά πρόσθετα όπως inositol, Β6 με Μg
- τροφικές δίαιτες
- ψυχοθεραπευτική στήριξη (ενημέρωση γονέων)
- θεραπείες ανάλυσης συμπεριφοράς π.χ. μέθοδος Α.Β.Α
- ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ με την συνεργασία των Γονέων μετά από αξιολόγηση των δυνατοτήτων του παιδιού, γίνεται εφαρμογή της μεθόδου TEACCH
- δόμηση του χώρου
- δόμηση του χρόνου
- δυνατότητες εναλλακτικής επικοινωνίας
- οπτικοποίηση της επικοινωνίας
- αξιολόγηση της προόδου
- εξατομικευμένα προγράμματα
- ειδική εκπαίδευση του προσωπικού
- εκπαίδευση και συμμετοχή των ΓΟΝΕΩΝ στο πρόγραμμα.
Ο Αυτισμός ΔΕΝ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ
(προς το παρόν)
Ευχαριστούμε θερμά την κ. Χίτογλου-Αντωνιάδου
Παιδοψυχίατρο, επίκουρη Καθηγήτρια στο Α.Π.Θ και
επιστημονική υπεύθυνη στη μονάδα Αυτιστικού Ατόμου "Ελπίδα"
για την παραχώρηση του υλικού αυτού.